AI: een leeswijzer
Op 14 november organiseert Vlaams-Nederlands huis deBuren in samenwerking met o.a. het Vlaams Journalistiek Fonds en het Fonds Pascal Decroos een Mediacafé over ‘AI en journalistiek’.
Over artificiële intelligentie (AI) wordt er vandaag de dag veel getoeterd. Zelfs koninginnen en prinsessen zijn ermee bezig. Daarom geven we hieronder een overzicht van enkele recente relevante artikels en initiatieven, die kunnen helpen om door de bomen het bos te zien.
Vooraf
Vorige week hield de ‘university tour’ van VRT’s Media Fast Forward halt aan de Universiteit Gent, met als thema artificiële intelligentie. Uit de verschillende lezingen van experts uit de industrie, de academische wereld en de media, kwam alvast deze basis naar boven:
- ‘Artificiële intelligentie’ is niet één welbepaald iets, maar een brede verzamelnaam.
- Wanneer men het vandaag over ‘AI’ heeft, slaat dat vaak op een specifiek subdomein, namelijk “het automatisch creëren van algoritmes op basis van big data”.
- Artificiële intelligentie wordt echt wel heel belangrijk.
- Maar de realiteit is dat AI op dit moment nog maar weinig kan.
AI en journalistiek
VRT-journalist Tom Van de Weghe, die dit fenomeen het afgelopen jaar bestudeerde aan de universiteit van Stanford, publiceerde vorige week een helder artikel over de concrete invloed die AI op de journalistiek kan of zal hebben. Dat gaat van redactionele functies zoals het verzamelen van nieuws en het creëren van berichten, hulp bij verificatie of moderatie, tot meer zakelijke functies zoals distributie.
Daarnaast wijst hij overigens op een belangrijke rol voor de journalistiek om de AI die ons leven stuurt te onderzoeken: “Naarmate onze levens ook steeds meer door algoritmes bepaald zullen worden (bijvoorbeeld bij het toekennen van een autoverzekering of woonlening), zal het ook cruciaal worden om de algoritmes tegen het daglicht te houden.”
>> Nemen robots de nieuwsredactie van morgen over? (VRT NWS)
AI en journalistiek (bis)
Elger van der Wel, net als Tom Van de Weghe een van de sprekers op het Mediacafé, maakte eerder dit jaar voor het Nederlands Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SvdJ) ook een stuk over hoe kunstmatige intelligentie journalisten kan helpen op de redactievloer.
>> Kunstmatige intelligentie vervangt journalisten niet, maar helpt ze (SvdJ)
AI kan nepnieuws maken, maar nog niet herkennen
Meerdere onderzoeken tonen dat AI (meer bepaald machine learning) nog niet in staat is om nepnieuws te herkennen.
>> Machine learning can't flag false news, new studies show (Axios)
Wat is AI eigenlijk? Je leert het met de Nationale AI-cursus
De Nationale AI-cursus is een (gratis) initiatief van de Nederlandse AI-expert Jim Stolze. Het is een laagdrempelige interactieve online ‘cursus’ die uitlegt wat AI wel en niet is, en hoe we ermee kunnen omgaan. Er is ook een junior-versie (gelanceerd door koningin Máxima).
Wat is AI eigenlijk (bis)? Je leert het met de EDUbox
VRT NWS, Mediawijs en enkele andere partners hebben een EDUbox over AI gemaakt: een interactief lespakket voor jongeren in het secundair onderwijs. De box is ook beschikbaar in het Engels.
Eerder verschenen er al Eduboxen over o.a. datajournalistiek en nepnieuws. (Prinses Elisabeth kreeg de EDUboxen cadeau voor haar achttiende verjaardag.)
>> EDUbox Artificiële intelligentie (VRT NWS)
Wat is AI eigenlijk (ter)? En waarom is het belangrijk om erin te investeren?
NRC zet de basisfeiten nog eens op een rijtje.
>> De beste voorspeller heeft de meeste macht (NRC)
Betekent AI een gevaar voor de mensenrechten?
AI en big data kunnen een gevaar betekenen, niet enkel voor onze privacy, maar ook voor de mensenrechten. Dit animatiefilmpje van het 'Human Rights, Big Data and Technology Project' van de universiteit van Essex toont hoe.
‘Immersive experience’: we zijn nog ver van zelfrijdende auto’s
The Washington Post maakte een interactieve animatie die toont hoe zelfrijdende auto’s eigenlijk werken. Die maakt duidelijk dat die technologie nog niet zo fantastisch is, en dat we wellicht nog vele jaren verwijderd zijn van het toekomstbeeld dat ons met die auto’s wordt voorgespiegeld.
>> How does an autonomous car work? Not so great. (The Washington Post)
(Wie wil lezen hoe The Washington Post dit geanimeerd staaltje van digitale storytelling heeft gebouwd, kan dat hier.)
The last mile: spookwerk en dataslavernij
Ook het onderzoeksjournalistieke platform Follow the Money plaatst een kritische noot bij alle AI-getoeter: “Hoewel techneuten steevast beloven dat ze werkelijk alles zullen programmeren en automatiseren, blijft het probleem van ‘the last mile’ bestaan: er is altijd een restje dat niet geautomatiseerd kan worden en dat menselijke arbeid vergt. Belazerd betaald werk, overigens, of beter gezegd: spookwerk.”
>> Basisinkomen: een ander woord voor dataslavernij (Follow the Money)
Naar een apocalyps? Of op cruise?
Veel AI-experts zeggen dat AI eigenlijk nog niet ver staat. Maar AI-hoogleraar Stuart Russell reflecteert in zijn nieuwe boek ‘Human Compatible’ over de volgens hem reële mogelijkheid dat computers slimmer gaan worden dan mensen. Dat zal niet leiden tot een of andere gewelddadige apocalyps, maar tot een apathische cruise:
“The danger that comes across here is less an abrupt destruction of the species, more an inexorable enfeeblement: a loss of striving and understanding, which erodes the foundations of civilisation and leaves us “passengers in a cruise ship run by machines, on a cruise that goes on forever.”
>> AI and our future (boekbespreking in The Guardian)
(Met dank aan de nieuwsbrief Future Affairs van NRC-journalist Wouter van Noort).
Vlaams Journalistiek Fonds
Het Vlaams Journalistiek Fonds ondersteunt momenteel twee journalistieke projecten die gebruik maken van artificiële intelligentie: FactRank en factcheck.vlaanderen. Daarnaast deelt het kennis over AI en journalistiek via zijn nieuwsbrief en kennispagina (bijvoorbeeld hier over robotjournalistiek).
>> Schrijf je in op de nieuwsbrief over journalistiek en innovatie (VJF)
Mediacafé
Het Mediacafé over AI en journalistiek vindt plaats op donderdagavond 14 november in de Zebrastraat in Gent. Raf Njotea modereert een debat met Tom Vandeweghe, Danielle Arets, Ike Picone en Elger van der Wel. De toegang is gratis.
>> Zitje reserveren voor het Mediacafé (deBuren)
